از پاس تا گل؛ خلاق ترین بازیکنان شاغل در اروپا چه کسانی هستند؟

تعریف آکادمیک خلاقیت در دنیا فوتبال مسئله ای است که تناقض های زیادی در آن به چشم می خورد. در این یادداشت سعی شده است تا ابهامات موجود بر طرف شود.
بر اساس نظر کارشناسان بازیکنان خلاق بازیکنانی هستند که در حین بازی دید بسیار باز و خوبی دارند، بازیکنان حریف را به درستی زیر نظر گرفته و آنالیز می کنند و می توانند برای هم تیمی ها موقعیت خلق کنند.

طبق موارد ذکر شده، باید به دنبال معیاری از جنس آمار و ارقام برای سنجش خلاقیت بازیکنان باشیم. بدیهی است که هر یک از ما معیارهایی برای این امر در ذهن داریم اما برای پرهیز از اعمال سلایق شخصی به ناچار باید به آمار رجوع کنیم.

سایت های آماری معتبر معمولا معیاری به نام "پاس کلیدی" را ارائه می کنند، شما نیز احتمالا بارها با آن برخورد داشته اید بدون آن که شاید تعریف دقیق آن را بدانید. پاس کلیدی چه پاسی است؟

در این مطلب می خواهیم تعریف دقیق آن را براساس تعریف سایت آماری اپتا؛ به عنوان بزرگترین و معتبرترین سایت آماری، ارائه کنیم.

تعریف پاس کلیدی :
طبق تعریف، پاس کلیدی به پاس نهایی یا پاس قبل از شوت زنی بدون آن که شوت روانه شده، گل شود، گفته می شود. حال این پاس می تواند در جریان بازی باشد یا یک ضربه ایستگاهی یا کرنر باشد.

معیار دیگری که در بعضی سایت های آماری دیده می شود "خلق موقعیت" است. باز هم با رجوع به سایت اپتا می توان تعریف آن را مشاهده کرد.

تعریف خلق موقعیت :
در واقع پاس کلیدی زیرمجموعه ای از خلق موقعیت است. بدین معنا که تمام پاس های قبل از شوت زنی فارغ از این که گل شوند یا گل نشوند خلق یک موقعیت محسوب می شوند. به عبارت دیگر خلق موقعیت مجموع پاس های کلیدی و پاس گل ها است.

شاید به نظر بیاید که بهترین مبنا برای خلاقیت یک بازیکن را یافته ایم اما مشکلی در این معیار وجود دارد که نمی توان آن را به طور صد در صدی معیار اصلی خلاقیت یک بازیکن دانست.حالتی را فرض کنید که بازیکنی پشت محوطه جریمه قرار دارد و هم تیمی او یک پاس ساده برای او مهیا می کند. بازیکنی که صاحب توپ شده بدون این که موقعیت خاصی برایش به وجود آمده باشد اقدام به شوت زنی می کند. طبق تعریف بازیکنی که پاس را ارسال کرده است یک پاس کلیدی داده است( با فرض این که توپ گل نشده باشد). در فوتبال بسیاری از پاس ها چنین شرایطی دارند. بازیکن پاس دهنده در این حالت پاس ریسکی یا خلاقانه ای نداده است و آمار پاس کلیدی او تا حدودی گول زننده و گمراه کننده است. علاوه بر این گونه پاس ها، تعداد زیادی از کرنر ها و ضربات ایستگاهی نیز شرایط مشابهی دارند و معمولا جایگیری خوب بازیکنان دیگر است که آمار پاس کلیدی بازیکن ارسال کننده را بالا می برد.

با توضیحات بالا در می یابیم که پاس کلیدی یا خلق موقعیت معیار کاملی نیست و بهتر است دنبال معیار بهتری برای رسیدن به پرسش خود باشیم. در واقع باید به سراغ آن دسته از پاس ها برویم که تماما شامل موقعیت های جدی گلزنی باشند.خوشبختانه بعضی سایت های آماری براساس تعریف اپتا چنین آماری را منتشر می کنند که به آن "موقعیت بزرگ " گفته می شود.

تعریف موقعیت بزرگ گلزنی :
طبق تعریف موقعیت بزرگ گلزنی شرایطی است که از بازیکن به طور منطقی توقع می رود که گلزنی کند. معمولا در موقعیت تک به تک با دروازه بان یا فاصله بسیار نزدیک به دروازه.


طبق صحبت هایی که مطرح کردیم و معیار "موقعیت بزرگ گلزنی" را برای خلاقیت یک بازیکن برشمردیم حال باید به پرسش دوم خود پاسخ بدهیم. خلاق ترین بازیکن های شاغل در اروپا چه افرادی هستند؟

طبعا فاکتورهای زیادی دخیل اند ولی مهم ترین فاکتور "خلق موقعیت بزرگ گلزنی" است. یعنی بازیکن هایی که با پاس های خلاقانه هم تیمی های خود را با دروازه بان تک به تک کرده یا آن ها را در موقعیت بسیار نزدیک به دروازه صاحب توپ می کنند.

سایت سوفااسکور براساس داده های اپتا این آمار را هر فصل و بازی به بازی در اختیار خوانندگان قرار می دهد.طبق آمار به دست آمده از بازیکنان شاغل در پنج لیگ معتبر اروپا به عنوان بالاترین سطح فوتبال باشگاهی، خلاق ترین بازیکنان در سه فصل اخیر براساس تعداد خلق موقعیت های بزرگ گلزنی به شرح زیر هستند :

فصل 16-2015
1- لیونل مسی : 49
2- آنخل دی ماریا : 38
3- ریاض بودبوز : 32
4- مسوت اوزیل : 30
5- نیمار، ریاض محرز، هنریک میختاریان : 28

فصل 17-2016
1- لیونل مسی : 32
2- کوین دی بروین : 30
3- آنخل دی ماریا : 26
4- امیل فورسبرگ : 23
5- عثمان دمبله، میشل سری : 21

فصل 18-2017
1-لیونل مسی : 35
2- دیمیتری پایت : 32
3- نیمار : 29
4- کوین دی بروین : 28
5- لورنتزو اینسینیه : 24

در فصل جاری نیز لیونل مسی با خلق 6 موقعیت بزرگ گلزنی در 3 بازی بهترین عملکرد را بین تمام بازیکنان شاغل در این لیگ های معتبر داشته است.