ورزش کردن غیرحرفهای عموما به دو منظور انجام میشود. یا برای عضلهسازی و چربیسوزی است، یا برای ارتقای عملکرد قلب و عروق، که به آن ورزشهای کاردیو گفته میشود؛ مانند پیادهروی و دویدن. چیزی که بدیهی و پذیرفته شده است، این است که برای تمرینهای قدرتی شما هرگز نمیتوانید هر روز تمرین کنید. فیزیولوژی بدن انسان توانایی انجام دادن هرروزۀ ورزشها و تمرینها بسیار سخت را ندارد. حتی اگر بنا باشد به سختی تمرین کنید، باید فواصل استراحت دادن به بدن را نیز مرتبا رعایت کنید تا بدن فرایند بازیابیِ توان را از سر بگذراند.
اگر دنبالکنندۀ فوتبال باشید، حتما میدانید که فوتبالیستها پس از انجام هر مسابقۀ سنگین 90 دقیقهای، روز بعد را به انجام تمرینهای ریکاوری سپری میکنند. اهمیت ندادن به ریکاوری در این ورزش، موجبات مصدومیت را فراهم میکند.
نمونهای عمومی از این مساله (ریکاوری)، تمرینهایی است که برای بدنسازی به ورزشکاران غیرحرفهای داده میشود. در این برنامهها در هفته تنها سه یا چهار روز برای ورزشکار تمرین نوشته میشود. سه روز در هفته برای استراحت در نظر گرفته میشود. احتمالا دو روز پشت سر هم تمرین، یک روز استراحت، دو روز تمرین و دو روز استراحت، تعداد روزهای تمرینی در اغلب برنامههای باشگاهی را شکل بدهد.
همین تعداد روزهای استراحت نیز، بسته به فشار وارد آمده به شما، تغییرپذیر است. یعنی اگر شما تمایل داشته باشید فشار تمرینی سنگینتری را متحمل شوید، تعداد روزهای تمرینی باید به سه روز کاهش یابد. در کنار آن، تمرینهای قدرتی نباید صرفا به انجام حرکتهای عضلهساز یا چربیسوز محدود باشد. تمرینهای هوازی و کششی نیز باید همراه با تمرینهای قدرتی انجام بگیرد تا فرصت تنفس به عضلهها و اندامهای بدن داده شود.
این تمرینها به همین جا ختم نمیشود و شما زمان خواب را نیز باید فرایندی از تمرین و ورزش در نظر بگیرید. اگر بر فشار تمرینی بیفزایید، باید بیشتر بخوابید. در حالت تمرین پرفشار، 8 ساعت خواب در طول 24 ساعت، به بدن استراحت کافی خواهد داد. از طرف دیگر، چنانچه برای آب کردن چربی تمرینهای قدرتی انجام میدهید، به یاد داشته باشید که هرگز در طول یک هفته بیش از 1 کیلوگرم وزن کم نکنید.
با این توصیفها، پاسخ اینکه آیا میتوان هر روز ورزش کرد ، دربارۀ تمرینهای قدرتی، منفی خواهد بود.
تمرینهای هوازی
این دست تمرینها اگرچه برای ارتقای عملکرد تنفسی، قلبی و عروقی طراحی شدهاند، اما در مجموع سبب نشاط و تندرسی در شما خواهند شد. و اگر برای لاغری و تناسب اندام صورت بگیرد، اعتماد به نفس و رضایت خاطر شما را نیز در پی دارد.
اگر هدفتان از تمرینهای هوازی لاغری باشد، دو روز فعالیت متوسط و دو روز فعالیت هوازی شدید را میتوانید الگوی تمرینیِ مطلوبِ خود قرار دهید. همین فعالیت را میتوانید با دوچرخه ثابت نیز انجام دهید؛ یعنی حتی در خانه و محیط مسقف. از آنجایی که دستگاههای دوچرخه ثابت جزو شناختهشدهترین تجهیزات ورزشهای هوازی به شمار میآیند، پاسخ سوال خود را دربارۀ ورزش هرروزه، میتوانیم به این دستگاه نیز تسری دهیم. البته پاسخ به این سوال نیز همچون پاسخ دادن به ورزش کردن است.
اگر بخواهیم ماکسیمم و مینیمم (بیشترین و کمترین) یک برنامه تمرینی هوازی، ترجیحا با دوچرخه ثابت را برایتان شرح دهیم، به چنین فرمولی خواهیم رسید:
در حالت ماکسیمم یا پرفشار، ۳۰ دقیقه ورزش هوازی نرم و متوسط، حداقل پنج روز در هفته، در مجموع 150 دقیقه در هفته. و در حالت مینیمم یا کمفشار، حداقل ۲۵ دقیقه فعالیت هوازی شدید، به مدت سه روز در هفته که در مجموع 75 دقیقه ورزش در هفته را شکل میدهد.
در این میان شما میتوانید تمرینهای خود را با درجه سختی دستگاه تنظیم کنید. یعنی مدت هر بار رکاب زدن با دوچرخه را با مقاومتهای سختتر، به اوج برسانید و سپس به مقاومتهای نرمتر بازگردید و تعداد دفعات افزودن مقاومت را در طول هفته، آرام آرام افزایش دهید.
به این ترتیب، برای پاسخ دادن به سوالمان، برای ورزشهای هوازی و حتی کار با دوچرخه ثابت نیز ورزش هرروزه را توصیه نمیکنیم. مگر اینکه شما اساسا به نیت عضله ساختن یا بهبود عملکرد قلبی و عروقی ورزش نکنید. در چنین حالتی یقینا نیاز به فشار آوردن به بدن خود ندارید و امکان گرم شدن بدن (نه ورزش کردن) با این وسیله به صورت هرروزه نیز مهیا خواهد بود.