بررسی ویژه تاکتیکی : تکامل سیستم 3 - 3 - 4 و تاثیر آن روی بازیکنان کناری

اختصاصی بارسا نیوز - سیستم 4.3.3 سیستمی که بارسا سالیان سال است با ان بازی میکند و به دنبال آن عناوین زیادی را هم کسب کرده است , اما چقدر درباره این سیستم میدانیم ؟ , چگونه کار میکند؟ بازیکنان چه وظیفه ای دارند؟

در این پست که توسط کاربر سایت بارسا نیوز " تورج " نوشته شده است میتوانید به تمامی این سوالات پاسخ دهید : با ما همراه باشید

 درست مثل هر ورزش دیگری، فوتبال نیز در طول سالها به طور قابل توجهی تکامل یافته است. از نقطه نظر صرفا تاکتیکی، چنین حوزه کاملا ملموسی از تکامل در فوتبال را میتوان به تکامل در اتخاذ سیستم- های متمرکز بر مالکیت بیشتر توپ نسبت داد. همراه با چنین تکاملی در فوتبال، یک نسخه پیشرفتهای از ترکیب 3 - 3 - 4 تکامل یافته است.

در 3 - 3 - 4 مدرن، نحوه قرارگیری بازیکنان در پست های خود، نقش بازیکنان و الگوی حمله کردن تیم متفاوت از 3 - 3 - 4 سنتی است. با توجه به این نکته، در ادامه، این موضوع را با جزئیات بیشتری بررسی کرده و خواهیم دید که چرا و چگونه این تغییرات صورت میگیرند و تا چه اندازه ای این تغییرات بر ورزش فوتبال تاثیر میگذارند.

قبل از شروع مبحث اصلی لازم میدانم تا اصطلاح نیم فضا یا half-space در فوتبال را که بارها در متن به آن اشاره خواهد شد خدمت دوستان عزیز با شکل توضیح بدم. برای درک بهتر درباره نیم فضاها به شکل زیر ملاحظه فرمائید.

نحوه قرارگیری بازیکنان در پست های خود در سیستم 3 - 3 - 4 سنتی در نسخه 3 - 3 - 4 سنتی

(همانطوری که در شکل زیر ملاحظه میکنید)، وینگرها در 3 بازیکن جلویی این ترکیب، فول بک های حریف را مستقیما به چالش کشیده و در مقابل آنها قرار دارند. مهاجم مرکزی نیز با قرارگیری در بین دو مدافع مرکزی حریف، این دو مدافع را مشغول خود میکند. 3 بازیکن میانی یا هافبک عمدتا شامل یک بازیکن پست شماره 6 (هافبک دفاعی)، یک بازیکن پست شماره 8 (هافبک باکس تو باکس) و یک بازیکن پست شماره 10 (هافبک تهاجمی) بوده و یا در برخی از موارد شامل یک بازیکن پست شماره 6 و دو بازیکن پست شماره 8 بوده که به صورت زیگزاگ کنار هم قرار گرفته و یک مثلث را ایجاد میکنند. معمولا فول بک ها خودشان را تقریبا در خط بین بازیکن پست شماره 6 (هافبک دفاعی) و مدافعان وسط قرار میدهند و یا ممکن است حتی برخی مواقع در خط بین بازیکن پست شماره 6 و دو بازیکن پست شماره 8 (هافبک های باکس تو باکس) قرار گیرند.

جنبه های مختلف بازی در سیستم 3 - 3 - 4 سنتی

در آرایش 3 - 3 - 4 سنتی، بسته به نقاط قوت و ضعف تیم حریف و همچنین بسته به قوت و ضعف تیم صاحب توپ، تدارک حمله عمدتا یا از طریق بالها و یا از مرکز زمین صورت میگرد. انتظار از وینگرها این است تا فول بک های حریف را به چالش بکشند. بنابراین آنها مجبورند یا توپ را به مهاجم مرکزی خود سانتر کنند و یا از طریق دریبل کردن بازیکن مستقیم خود در نبردهای یک در برابر یک، توپ را به بازیکن پست شماره 10 (هافبک تهاجمی) یا دو بازیکن پست شماره 8 (هافبک های باکس تو باکس) برسانند یا به عبارت دیگر بازی را از کناره ها به مرکز زمین منتقل کنند. فول بکها نیز بسته به توانایی فیزیکی شان برخی اوقات با انجام اورلپ با وینگرها از آنها حمایت میکنند. با این حال در سیستم سنتی تمرکز اصلی آنها همیشه دفاع کردن در برابر وینگرهای حریف در هنگام حمله یا ضد حمله تیم حریف میباشد. به عبارت دیگر در این سیستم شرح وظایف فول بکها اکیدا این نیست که در زمین حریف اقدام به پرس حریف و بازپس گیری توپ بکنند بنابراین فول بک ها با توجه به نحوه قرارگیری در پست خود بیشتر وظیفه دفاعی و محافظتی دارند. هافبکها تا اندازه ای داری نقش های متفاوتی هستند. بازیکن پست شماره 6، مطابق معمول، به عنوان یک سپر دفاعی و همچنین توپ پخش کن عمل میکند. بازیکن پست شماره 8 وظیفه باکس تو باکس را انجام میدهد. (تعریف بازیکن باکس تو باکس یا پست شماره 8 : یعنی بازیکنی که هم قادر به دفاع کردن و هم حمله کردن میباشد به طوری که این نوع از بازیکنان در مواقعی که تیم در حالت تدافعی است به عقب برمیگرند و به باکس یا زمین خودی اضافه شده و با انجام تکل ها از بازیکنان حریف توپگیری میکنند و یا شوت های بازیکنان حریف را بلوکه میکنند و در شرایطی که تیم در فاز حمله است به باکس یا زمین حریف رفته و برای گلزنی و مشارکت در کارهای تهاجمی به تیم خود کمک میکنند) و بازیکن پست شماره 10 به عنوان بازیساز اصلی تیم عمل میکند.

بنابراین تیمهایی که از سیستم 3 - 3 - 4 سنتی استفاده میکنند همیشه قادر نیستند حریف را در منطقه خود  نگه داشته و برتری در مالکیت توپ داشته باشند. الگوهای حمله کردن در سیستم 3 - 3 - 4 سنتی تا اندازه زیادی وابسته به توانای فردی وینگرها و بازیکن پست شماره 10 در پیدا کردن فضا و زمان میباشد. بنابراین آنها یا از طریق سانتر توپ از کناره ها حملات خود را تدارک میبینند و یا از طریق ارسال توپ های تودر یا عمقی به پشت مدافعان. استفاده از فضاهای حیاتی مثل نیم فضاها بیشتر به قدرت دید و مهارت فردی بازیکن پست شماره 10 بستگی دارد تا تاکتیک های از پیش تعیین شده و ساختارهای از پیش طراحی شده که امروزه بیشتر مورد توجه قرار میگیرد. بنابراین چگونگی حملات بعد از مدتی برای حریف قابل پیش بینی میشود. زمانی که تیم ها با تعداد نفرات کمتری حمله میکنند (معمولا در سیستم سنتی) معمولا تاکید زیاد روی درخشش فردی وینگرها یا بازیکن پست شماره 10 برای ایجاد موقعیت های گلزنی است. در نتیجه فرصت های به مراتب کمتری برای بازپس گیری توپ در بالای زمین (منظور از بالای زمین یعنی در زمین حریف یا بخش تهاجمی تیم) به خاطر عدم برتری عددی تیم حمله کننده در فضاهای جلویی زمین وجود خواهدداشت.

این نقاط ضعف سیستم 3 - 3 - 4 سنتی باعث شد تا نوآوری های بیشتر در این سیستم صورت گیرد و در نتیجه تکامل در تشکیل ساختار سیستم، شرح وظایف بازیکنان و تکامل در استفاده از فضاهامنجر به اتخاذ سیستم 3 - 3 - 4 مدرن شد.

نحوه قرارگیری بازیکنان در پست های خود در سیستم 3 - 3 - 4 مدرن (تغییر ساختار سیستم)

در سیستم 3 - 3 - 4 مدرن از فورواردهای کناری (دقت شود که در اینجا از واژه وینگر استفاده نشده یعنی به عبارت دیگر شرح وظایف بازیکن تغییر پیدا کرده و وینگر در سیستم 3 - 3 - 4 سنتی به فوروارد کناری در سیستم 3 - 3 - 4 مدرن تغییر یافته است. برای اطلاع از تفاوت بین شرح وظایف فورواردهای کناری با وینگر روی لینک منبع کلیک کنید.) خواسته میشود تا حمله کرده و فضاهای بین مدافع مرکزی و فول بک حریف را اشغال کنند. فوروارد مرکزی بین دو مدافع مرکزی حریف قرار گرفته و آنها را به خود مشغول میکند. تفاوتی که در اینجا در مقایسه با سیستم 3 - 3 - 4 سنتی وجود دارد این است که در اینجا 3 فوروارد، 4 مدافع حریف را پرس میکنند، از نیم فضاها به طور همزمان استفاده میکنند،

فول بک های حریف را به قسمت مرکزی کشیده و به عبارتی عرض دفاع حریف را کم میکنند و با این کار فضاهای کناری را برای حمله کردن فول بک های خودشان مهیا میکنند. فول بک ها در سیستم 3 - 3 - 4 مدرن تقریبا در خط بین هافبک های مرکزی و فورواردها قرار میگیرند. البته در برخی از موارد آنها حتی در کنار فورواردها یه به عبارت دقیق تر در
امتداد خطی یکسان با فورواردها قرار میگیرند (مثل فول بک های تیم بارسا).

در این سیستم نحوه قرارگیری فول بک ها در پست خود باعث میشود تا 2 بازیکن کناری تیم حریف به طرف فول بک ها کشیده شده و در نتیجه تعداد بازیکنان پوشش دهنده فضاهای مرکزی کاهش یابد.

معمولا وقتی تیم حریف از ترکیب 2 - 4 - 4 استفاده میکند، هافبک های کناری آنها برای یارگیری کردن فول بک های تیم صاحب توپ به کناره ها میروند (به شکل 2 در پایین صفحه توجه کنید) این عمل باعث میشود برتری عددی در میانه میدان 3 در برابر 2 به نفع تیم صاحب توپ یا حمله کننده گردد ( 3 هافبک مرکزی تیم صاحب توپ که از ترکیب 3 - 3 - 4 مدرن استفاده میکند در برابر 2 هافبک مرکزی تیمی که از ترکیب 4-4-2 استفاده میکند). 3 هافبک تیم صاحب توپ یا حمله کننده به صورت یک مثلث 2 - 1 قرار میگرند که قاعده این مثلث را بازیکن پست شماره 6 و رئوس دیگر آن را بازیکن پست شماره 8 و بازیکن پست شماره 10 تشکیل میدهد. علاوه بر این، بازیکن پست شماره 6 مثلثی را با دو مدافع مرکزی خود تشکیل داده و بنابراین یک برتری عددی در برابر 2 فوروارد مرکزی حریف به وجود می آید. در مواقعی که تیم دفاع کننده از ترکیب 3 - 3 - 4 استفاده میکند (به شکل 3 در پایین صفحه توجه کنید) 2 فوروارد کناری تیم دفاع کننده 2 فول بک تیم صاحب توپ یا حمله کننده را یارگیری میکنند، بنابراین این عمل باعث میشود تا برتری عددی 5 در برابر 4 به نفع تیم حمله کننده یا صاحب توپ گردد ( 3 هافبک مرکزی و یک فوروارد مرکزی تیم دفاع کننده در برابر 3 هافبک مرکزی و 2 مدافع مرکزی تیم صاحب توپ یا حمله کننده).

جنبه های مختلف بازی در سیستم 3 - 3 - 4 مدرن

تیم هایی که از سیستم 3 - 3 - 4 مدرن استفاده میکنند همیشه راهی برای استفاده بهینه از نیم فضاها پیدا میکنند. همچنین گزینه حمله کردن از طریق نواحی کناری یا بال ها و از مرکز زمین نیز وجود دارد. حضور فول بک ها در بالای زمین و نواحی کناری در جناحین و برتری عددی در میانه زمین باعث افزایش انعطاف پذیری تیم از لحاظ فضای حمله کردن میشود. حضور تعداد بازیکنان بیشتر در خط حمله باعث میشود تا :

1 - احتمال بازی ترکیبی افزایش یابد
2 - باعث افزایش غیرقابل پیش بینی شدن حملات شود.
3 - فضاهای مورد نیاز برای حمله کردن بهتر اشغال شود
4 - به خاطر نزدیکی زیاد بازیکنان تهاجمی به همدیگر، تشکیل ساختارهای بهتر برای در اختیار داشتن توپ و حتی بازپس گیری توپ در بالای زمین میسر شود.

بنابراین با توجه به موارد ذکر شده، شانس بهتری برای متوقف کردن ضد حملات حریف و نگه داشتن تیم حریف در نیمه خودشان تا اندازه زیادی وجود دارد. از طرف دیگر در سیستم 3 - 3 - 4 مدرن، امکان  فرارهای ناگهانی و غافلگیرانه در فضاهای موجود در بین بازیکنان به خاطر وضعیت قرارگیری منحصر به فردی که در پست هایشان دارند مهیاتر میشود. بنابراین تیمهایی که دارای مهارت زیادی در ارائه فوتبال مالکانه هستند با استفاده کردن از 3 - 3 - 4 مدرن انعطاف پذیری قابل توجهی از لحاظ اینکه کدام فضا (بال ها یا کناره های زمین، نیم فضاها، مرکز زمین) را برای حمله کردن انتخاب کنند، کسب می کنند. البته موفقیت در این امر نیز به نوبه خود به ضعف و قوت تیم خودی و تیم حریف بستگی دارد.

زمانی که فورواردهای کناری نیم فضاها را اشغال میکنند آنها به طور خودکار توجه مدافع مرکزی و فول بک حریف را به طرف خود معطوف می کنند و باعث ایجاد سردگمی بین مدافعان حریف شده و باعث تسهیل ایجاد فضا در نواحی دیگر زمین می شوند. در 3 - 3 - 4 سنتی، وینگرها را می توان از طریق تشکیل دوئل های 2 در برابر 1 خنثی کرد. یعنی با فرستادن یک هافبک کناری به کمک فول بک خودی میتوان برتری عددی 2 در برابر یک را در مقابل وینگر حریف ایجاد کرد. در 3 - 3 - 4 مدرن تشکیل 3 ضلعی های بیشتر در تمام بخش های زمین به راحتی قابل انجام است و بنابراین گردش بهتر توپ در زمین، انجام بازی ترکیبی و تشکیل ساختار مناسب برای پرس کردن به راحتی میسر می شود.
تاثیرات دیگری که تکامل سیستم 3 - 3 - 4 مدرن روی فوتبال گذاشته است

تکامل 3 - 3 - 4 مدرن به طور قابل توجهی در طول این سال ها باعث کاهش تولید وینگرهای تمام عیاردیا کلاسیک شده است. امروزه از بازیکنان کناری خواسته می شود تا به اصطلاح فوتبالی ها با توپ به داخل حرکت کنند و از فضاهای بین مدافعان مرکزی و فول بک های حریف با انجام فرارها در این کانالها بهره برداری کنند. وقتی که تیم صاحب توپ است، فول بک ها مسئول عرض دادن به بازی هستند. این امر باعث شده است تا بازیکنان تهاجمی کناری به تدریج بازی خودشان را به صورت فورواردهای درون زن (متمایل به درون) تنظیم کنند و از وینگر بودن فاصله بگیرند. علاوه بر آن، وقتی بازیکنان کناری به داخل میزنند با این کار از دست بازیکنان حریف که مسئول یارگیری مستقیم آنها هستند خلاص میشوند و در نتیجه بیشتر در روند بازی قرار گرفته و تاثیر به مراتب بیشتری را روی بازی تیمی میگذارند مثل مسی و نیمار و غیره. تک بعدی بودن وینگرهای تمام عیار یا کلاسیک در مقایسه با افزایش انعطاف پذیری بازیکنان کناری مدرن باعث شده است که در فوتبال مدرن امروزی دیگر نیازی به وینگرهای تمام عیار و کلاسیک وجود نداشته باشد و یا به عبارت دقیق تر مطالبه کمتری برای وینگرهای تمام عیار وجود داشته باشد.

در فوتبال مدرن تعریف فول بک ها نیز تغییر پیدا کرده است. در فوتبال روز دنیا وظیفه اصلی فول بک عرض دادن به بازی در شرایط حمله است. از یک فول بک انتظار میرود تا توانایی پشتیبانی کردن از حملات تیم در کارهای ترکیبی را داشته باشد و همچنین بتواند از جناحین توپ را به محوطه جریمه حریف سانتر کند (وظیفه وینگرها). همچنین توقع دیگر از یک فول بک انجام پوشش های دفاعی در جناحین مربوطه خود می باشد. البته این مسئولیت اضافی که به عهده فول بک های مدرن است باید به نحوی جبران شود. برای جبران آن در فوتبال مدرن از کل تیم خواسته می شود که به محض از دست دادن توپ در منطقه حریف، بلافاصله اقدام به بازپس گیری توپ در بالای زمین بکنند.
تیم هایی که بازی مالکانه انجام می دهند همیشه سعی دارند تا توپ را در اختیار داشته باشند و در انجام کارهای دفاعی به جای اینکه بازیکنان سعی در برنده شدن نبردهای تک به تک بر اساس مهارت فردی
شان باشند دفاع منطقه ای را بیشتر به صورت تیمی انجام میدهند.

توقع از فول بک ها این است تا تعادل در حمله و دفاع را حفظ کنند. بنابراین با وجود اینکه از آنها خواسته میشود که در حملات شرکت کنند ولی هرگز نمیتوان از آن ها انتظار داشت که همیشه به عنوان نفوذ کننده و مشارکت کننده در کارهای تهاجمی مثل وینگرهای کلاسیک عمل کنند.

شما هم می توانید با نوشتن و انتشار مطالب مفید این شانس را داشته باشید تا در صفحه اول سایت بارسا نیوز قرار بگیرید.